Strona główna » Aktualności » Pierwsza wizyta u terapeuty SI – integracji sensorycznej
Dziecko na poszczególnych etapach swojego rozwoju prezentuje niezliczone odcienie zachowań i osobowości. Zdobywa nowe umiejętności, które przygotowują je do funkcjonowania w społeczeństwie. I choć każde dziecko ma swój wyjątkowy sposób odbierania i reagowania na świat wokół niego, niektóre zachowania mogą sygnalizować, że może mieć problem z przyswajaniem i reagowaniem na zewnętrzne bodźce.
Spis treści
ToggleCzęsto zdarza się, że mały człowiek potrzebuje trochę więcej czasu na opanowanie pewnych umiejętności ruchowych. Niezdarne ruchy czy potknięcia mogą być częścią tego procesu, w którym dziecko eksploruje swoje ciało i przestrzeń wokół siebie. Jeżeli jednak zdarzają się niezależnie od podłoża – bez względu na to czy to płaska czy nierówna powierzchnia, sucha czy mokra; może być to sygnał do tego, by skonsultować się terapeutą.
Dziecko od niemowlęctwa uczy się emocji poprzez obserwacje otoczenia. Posiada również swój własny bagaż odczuć, które towarzyszyły mu w okresie płodowym. Rozpoznawanie i nauka stanów emocjonalnych to nieodłączny element dzieciństwa. Również w tym okresie, ważne jest zadbanie o nauczenie dziecka, umiejętnego zarządzania emocjami. Gdy dziecko jest wyjątkowo wrażliwe, przechodzi ze skrajności w skrajność, nagle wybucha radością lub złością, nadmiernie się niecierpliwi, to z jednej strony może uczyć się rozumieć i wyrażać uczucia, z drugiej strony; może dawać sygnał, że nie potrafi sobie samo z emocjami poradzić. Istotna jest uważna obserwacja dziecka, nauka panowania nad emocjami, znalezienie słów na ich opisanie, a także sposobu na spokojne ich wyrażanie.
Dzieci dotknięte nadwrażliwością na bodźce mogą unikać pewnych sytuacji lub zachowań, które wywołują u nich dyskomfort. Mogą reagować niezwykle emocjonalnie na pewne bodźce. Przykładowo na wrażenie wilgotności, różne tekstury lub dźwięki o zwiększonej głośności. Nawet lekkie dotknięcie, ubrania ze sztywnymi, gryzącymi metkami czy zmiany temperatury, mogą wywoływać dyskomfort. To może wpłynąć na ich zdolność do skupienia się, uczestnictwa w aktywnościach społecznych i osiągania celów edukacyjnych.. Poprzez systematyczne i kontrolowane eksponowanie dziecka na różnorodne bodźce oraz specjalistyczne techniki sensoryczne, terapeuci SI pomagają dziecku stopniowo przyzwyczajać się do bodźców, które wywołują nadwrażliwość.
Jeśli dziecko kocha swobodę ruchu i eksploracji, to świetnie! To może być oznaką zdrowego rozwijania się fizycznego. Jeśli jednak zwracacie uwagę na to, że niektóre zachowania wydają się bardziej wyjątkowe – dziecko jest nie do zatrzymania, nie reaguje na słowa, nie reaguje na przeszkody, nie odczuwa bólu, jest tak ruchliwe, że ciężko za nim nadążyć, warto obserwować je z uważnością. Być może jest to tylko kwestia etapu rozwoju, ale niezależnie warto skonsultować ją z terapeutą SI.
Przetwarzanie sensoryczne to złożony proces, w którym nasze zmysły odbierają różne bodźce sensoryczne, takie jak dźwięki, obrazy, dotyk czy zapachy, a mózg analizuje te informacje i organizuje je w sposób umożliwiający nam odpowiednie reagowanie i funkcjonowanie w otaczającym środowisku. Jest to proces kluczowy dla naszych zdolności percepcyjnych, poznawczych i ruchowych.
Gdy przetwarzanie sensoryczne zachodzi w sposób właściwy, umożliwia nam to dostosowywanie się do zmieniających się warunków otoczenia oraz skuteczne reagowanie na bodźce zewnętrzne. W praktyce oznacza to, że jesteśmy w stanie skupić się przykładowo na danej czynności, zachować równowagę, precyzyjnie koordynować ruchy oraz planować działania.
W przypadku dzieci, które uczą się poszczególnych umiejętności nie tylko ruchowych, ale i analitycznych, społecznych, może pojawić się trudność w przetwarzaniu sensorycznym.
Zaburzenia integracji sensorycznej, które są wynikiem problemów w przetwarzaniu sensorycznym wpływają na różne aspekty funkcjonowania. Wśród nich znajduje się m.in. poczucie ciała, równowaga, koordynacja ruchowa czy zdolność planowania ruchowego. W przypadku dzieci, u których bodźce sensoryczne są odbierane niewłaściwie, może pojawić się trudność w adaptacji i reakcji na otoczenie.
Wsparcie rozwoju procesów sensorycznych jest kluczowe dla dzieci, które mogą mieć trudności w przetwarzaniu bodźców z otoczenia i rozwijaniu umiejętności sensomotorycznych. Proces terapeutyczny rozpoczyna się od dokładnej diagnozy, która umożliwia zrozumienie potrzeb i obszarów wymagających wsparcia. Pierwsza konsultacja diagnostyczna trwa średnio od 60-90 minut – w zależności od wieku oraz indywidualnych potrzeb dziecka.
Spotkania terapeutyczne rozpoczynają się dogłębnym wywiadem z rodzicami i analizą rozwoju sensoryczno-ruchowego dziecka.
Rodzicu – o co możesz zostać zapytany podczas pierwszej wizyty z dzieckiem?
Obecność rodziców lub chociaż jednego podczas pierwszej wizyty u terapeuty SI jest kluczowa. W trakcie jej trwania, terapeuta chce poznać nie tylko dziecko, jego aktualne zachowanie i reakcję na bodźce, ale także dowiedzieć się o przebiegu ciąży i porodu. Stąd, mogą paść pytania: „Jak Pani przechodziła ciążę – jak przebiegał rozwój płodu, czy był to czas spokojny czy bardziej stresowy?”, „Jak wyglądał poród – czy był o czasie, czy dziecko urodziło się przedwcześnie, czy był naturalny czy może przez cc?” Terapeuta będzie zainteresowany nie tylko rozwojem psychoruchowym dziecka w okresie niemowlęcym, lecz także innymi aspektami jego rozwoju. Rodzice mogą zostać zapytani o sposób karmienia, pojawienie się kolek, trudności z zasypianiem, uspokajaniem, osiąganiem kolejnych kamieni milowych w rozwoju. W zależności od wieku dziecka, pytań może być mniej bądź więcej. Będą one dostosowane do aktualnych możliwości dziecka i dodatkowo będą obejmować pytania dotyczące ulubionych aktywności, zabaw dziecka.
To pozwoli na późniejszy krok w diagnozie, czyli analizę sensomotoryczną dziecka.
W jaki sposób? Na podstawie obserwacji zachowania dziecka w gabinecie, jego aktywności, jego zainteresowania zabawkami, zaangażowania w proponowane zabawy, umiejętności i chęci wchodzenia w relację. To pozwala na bardziej precyzyjną ocenę reakcji i zachowań dziecka w kontekście różnych sytuacji.
Celem tego procesu diagnozy jest zidentyfikowanie obszarów, w których dziecko może mieć trudności, oraz określenie spersonalizowanego podejścia terapeutycznego. Dzięki tej analizie terapeuta może dostosować plan terapeutyczny, który będzie skupiał się na rozwijaniu konkretnych umiejętności sensorycznych i motorycznych. Wsparcie terapeutyczne może obejmować różnorodne techniki i ćwiczenia mające na celu poprawę przetwarzania sensorycznego i stymulację zmysłów dziecka. Ważne jest, aby rodzice byli zaangażowani w proces terapii, ponieważ to oni są blisko dziecka i mogą obserwować jego postępy również w domowym środowisku.
Diagnoza ma na celu zrozumienie pełniejszego kontekstu rozwoju dziecka oraz jego unikalnych potrzeb sensorycznych, by skonstruować spersonalizowany/indywidualny planu terapeutyczny.
Celem terapii SI jest zwiększenie tolerancji dziecka na bodźce sensoryczne oraz poprawa umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, które wcześniej wywoływały silne reakcje.
Terapia integracji sensorycznej (terapia SI) to głównie budowanie relacji z dzieckiem poprzez wspólną zabawę. Stąd gabinety do prowadzenia indywidualnej terapii, to tak naprawdę sale wypełnione kolorowymi zabawkami, hamakami, huśtawkami. Bardziej przypominają salę zabaw, aniżeli miejsce, w którym odbywa się proces terapeutyczny. To jedno z zadań terapeuty SI – stworzenie komfortowej atmosfery, dzięki której mały pacjent może poczuć się swobodnie, ale też bezpiecznie.
Poznaj terapeutę SI w NIDO
Małgorzata Hwang – terepautka SI, pedagog specjalny
